درباره ی سفال شوشان

برای شناخت تمدن ایران زمین شناخت منطقه باستانی شوش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. سفالینه های منقوش دشت شوشان که در موزه های ایران و جهان موجود است، یکی از بهترین راههای دستیابی به فرهنگ و هنر متمدن ایران زمین است.

نقوش بکار رفته بر روی سفالهای پیش از تاریخ از حدود 4000 سال قبل، دربر دارنده مفاهیمی عمیق و شامل نگرشها، اعتقادات و آیین های مردمان باستان است.

اولین نکته در مشاهده ظروف سفالینه منقوش پیش از تاریخ زیبایی بصری، چشم نوازی و هماهنگی و تناسب نقوش با شکل ظروف سفالی و رعایت دقیق نکات طراحی است. عامل مهم دیگر داشتن بار معنایی نقوش است که هر یک به عنوان نمادی خاص نشاندهنده باورها و تمایلات و همچنین اهمیت نقش طبیعت در زندگی انسانهای دوران باستان است. بطوریکه کاربرد عناصر آب ،خاک و باد همواره به اشکال مختلف در آثار هنری قبل از تاریخ قابل مشاهده است.

از بارزترین نقوش بکار رفته در" جام شوش"، نقش بسیار ساده شده بز کوهی است که با حذف قسمتهایی از اندام و با مهارت زیاد ترسیم شده.بز کوهی با کمری بسیار باریک به طوری که بدن حیوان به دو مثلث تبدیل شده و با شاخهای بسیار بلند و در مرکز شاخهای بز، خوشه گندم در دایره شطرنجی که نمادی از زمینهای کشاورزی هستند نقش بسته.

در حاشیه بالایی جام شوش و در زیر دهانه آن یک ردیف مرغ مرداب(لک لک) با گردن بسیار بلند و یک ردیف پایین تر جانوران مهاجم(سگ سان) که نمادی از خصم و تضاد در طبیعت است، نقش بسته است.

تمامی این نقوش قبل از پخت نهایی سفال و به وسیله رنگهای لعابی اکسیدی بر روی بدنه سفال ترسیم می شوند و سپس سفالها به مدت حدود 8 ساعت در دمایی معادل950 تا 1000 درجه سانتیگراد در کوره پخته می شوند.