آشنایی با سفالهای پیش از تاریخ-سفال منقوش
در هزاره پنجم قبل از میلاد نوعی سفال نخودی رنگ با نقوش سیاه که خوب پخته شده و نقوش آن دارای مفاهیم گویاتری بود در دشت های جنوب غربی ایران متداول شد و به سایر نقاط نیز راه یافت .سفال منقوش یکرنگ مهمترین سنت سفالگری زاگرس مرکزی در دوران مفرغ است که بیش از یک هزاره به طول انجامید و به سرعت در سراسر این حوزه گسترش یافته است. شوش یکی از مکانهایی است که این نوع سفال در آن در نهایت زیبایی و تکامل ساخته میشده و مورد استفاده قرار می گرفته است.
علت اینکه این نوع ظروف
نخودی رنگ هستند به جنس گِل به کار رفته برمی گردد. نوعی گِل در حاشیه رود دز که
چسبندگی خوبی دارد و بعد از پخت رنگی روشن (نخودی متمایل به سفید) نقوش و طرح های
بدنه این سفالها شامل نقوش گیاهی و جانوری در سطح ابتدایی که از نمونه های بسیار
شایع آن می توان به نقوش بزهای شاخ بلند و حیوانات گربه سان اشاره کرد. همچنین
نقوش هندسی که هنرمندسفالگر و نقاش با دقت
و
ظرافت مثال زدنی به بداهه پردازی های هنرمندانه پرداخته است. تمامی این نقوش را هنرمند سفالگر با الهام از محیط زندگی و طبیعت پیرامون خود به طور بسیار ساده و ابتدایی والبته گویا با هنرمندی تمام بر روی این سفالها نقر کرده است. کاربرد این سفالها در دوران باستان برای ما به درستی مشخص نیست آنچه واضح است این نکته که این ظروف اغلب نوعی کاربری آیینی داشته و در مراسم های خاصی (آیین تدفین) بیشتر مورد استفاده قرار می گرفته اند با توجه به داده های باستان شناسی تعداد بسیار زیاد و قابل توجهی از این ظرف در کنار اجساد و همراه با اموات پیدا شده است.
امروزه نقوش روی بدنه با اکسیدهای فلزی(ترکیبات سیلیسی) روی بدنه سفال نقاشی شده وسپس در کوره پخته می شود. این نقوش بعد از پخت در کوره، به رنگ سیاه بین مات و براق ایجاد می کند واز نظرشباهت، هرچه بیشتر به نقوش سفالهای پیش از تاریخی نزدیک می شود.
